Ach, waar blijft de tijd?

De Grootscheepse verbouwing van het Rijksmuseum is voltooid. Na 9,5 jaar ingrijpend verbouwen krijgt het museum de sleutel terug. Maar, nog even wachten, want het inrichten duurt nog tot april 2013.?Het was de bedoeling dat de transformatie van het museum binnen vier jaar gereed zou zijn en de deuren in 2008 weer open.
Het is bijzonder dat veel projecten keer op keer vertragen. Alsof we nooit iets leren. En de vraag is, hoe komt dat toch??Ik heb daar idee?n over, maar een aantal antwoorden vinden we in ?52 denkfouten? van Rolf Dobelli.
In ?De kunst van het heldere denken?, leert hij ons waarom mensen projecten zo uit de hand laten lopen. En, dit is misschien wel het aardige van het boek, het leert ons ook waarom al die mensen die daar over klagen en zeuren, het zelf niet anders zouden hebben gedaan. De beste stuurlui staan immers aan de wal. Dat wisten de Nederlandse zeevaarders al, ook als hun schip, ver van huis, met man en muis verging. Dobelli schrijft, op een vermakelijke wijze, algemeen menselijk gedrag dat leidt tot rampprojecten.
Het ?overconfident? effect.
Mensen hebben de neiging hun kennis en vaardigheden systematisch te overschatten. Deze vertekening van de werkelijkheid kan een prettige eigenschap zijn, want optimistisch in het leven staan is een mooie eigenschap. Sacherijnige zwartkijkers zien we niet graag. Maar deze sterk menselijke eigenschap lijdt tot een verkeerde inschatting van de werkelijkheid, het eigen werk, het project, de omgeving, de kosten en de voor een project noodzakelijke tijd. Vooral deskundigen blijken daar last van te hebben. Vrijwel geen van de miljoenen afgestudeerde economen heeft op een goede wijze de huidige crisis voorspeld. Zelfs vriend Greenspan verklaarde dat hij er werkelijk niets van begreep, toen hij in 2008, door een onderzoekscommissie van de?Senaat?werd gehoord.
De Noord-Zuidlijn is het Amsterdamse voorbeeld van grenzeloos optimisme. De overschatting van het technische kunnen was ongelooflijk en aanstekelijk. Aannemers, ambtenaren, consultants en het bestuur, ze trapten er allemaal in. Troost u met de gedachte dat het puur menselijk is en vanuit dat standpunt geen schande dat de lijn twee maal zo duur wordt en niet na tien, maar na twintig jaar gereed is. Wat dacht u van de volgende vertekening: ?Group Think?.
Group Think
Het is opvallend hoe mensen zich in grote groepen aanpassen aan het gedrag of de mening van de groep. Als de druk van de groep te groot wordt, worden de dwarsdenkers en de ?luizen in de pels? vanzelf stil. De groep zoekt alleen nog naar bevestiging van het eigen gelijk en de oogkleppen belemmeren de kijk op de werkelijkheid. Zo hadden de bouwers van het Rijksmuseum alleen maar oog voor hun geweldige ontwerp en geen notie van de stad en het sentiment van al die fietsers, verliefd op ?hun onderdoorgang?. Negen jaar heeft het dispuut geduurd en nu gaan we binnenkort echt weer, op de fiets, onder het museum door.
Wat te leren van de NoordZuidlijn als het over groepsdenken gaat? Burgemeester van der Laan liet tien lessen optekenen. Een ervan is ?het organiseren van je tegenkracht?, juist om die vertekening van de werkelijkheid tegen te gaan. Dus geen expertise meer waarmee het eigen gelijk wordt bevestigd, maar leren van de mensen die er, vanuit een ander gezichtspunt, naar kijken. Daar heb je in een project meer aan en het behoedt je voor bestuurlijke en politieke rampen.
Ik sluit af met een laatste vertekening ?The Outcome Bias?.
The Outcome Bias
De uitkomst zegt niet veel over het proces. De uitkomst vertekent het proces. Over een jaar dwaal ik door het Rijks of Stedelijk museum. Genieten zal ik van alle schoonheid. De opening zal groots en met trots worden gevierd. De ellende, de vertraging, het dispuut, de controverse; het zal na de opening onzichtbaar zijn. De tijd is verstreken en de tijd dat u samen met mij niet naar het museum kon, ligt achter ons. In de voorbije tijd heb ik andere dingen gedaan die de moeite waard waren en een verrijking van mijn leven. Ach, en die tijd?, dat is een wonderlijk fenomeen. Daar hebben we dan niets meer aan, want die ligt achter ons.
http://www.rtvnh.nl/nieuws/83483/Verbouwing+Rijksmuseum+eindelijk+klaar
http://dobelli.com/
http://www.depasse.nl/must-read-52-denkfouten#more-3611