Hoe kan je dit enorme kamp, waar ca. 80.000 mensen wonen, interpreteren? Ik zoek naar woorden en kom er niet uit: dilemma? paradox? verschillende werelden en beelden.
Vanaf de eerste dag in het kamp worstel ik met de verschillende gedachten die het kamp bij mij oproept. Ook na een groot aantal wandelingen door het kamp wordt het niet ??n soort beeld. Een soort consistentie die je kan voelen als je een nieuwe stad bezoekt. Wenen gaf mij het gevoel van luxe, Florence is voor mij een stad van kunstgeschiedenis, Hong Kong een indrukwekkende hoogbouwstad en New York natuurlijk de stad die nooit slaapt. Maar wat is Za’atari?
Za?atari beelden blijven verwarrend, soms tegenstrijdig. Het kamp krijgt in mijn gedachten geen richting binnen mijn eigen context en binnen haar eigen context. Het is voor mij niet in een paar woorden te vatten.
Ik zou andere steden ook kunnen beschrijven in verschillende beelden want die zijn er heus, maar niet eerder waren tegengestelde beelden voor mij zo prominent voelbaar als in Za?atari. Misschien heb ik bij bezoekjes aan die andere steden niet voldoende opgelet. Mooie opdracht voor de toekomst.
Dit zijn een aantal van mijn beelden.
De lucht is zuiver blauw, het is warm, een zacht windje, enorme rust…. (Er rijden hier weinig auto’s, wel veel fietsen, mensen lopen) Met je ogen dicht waan je je op een strand. Het gevoel van vrijheid.
De speelplaatsen, de scholen, de ziekenhuizen, de werkplaatsen, de NGO kantoren, wijkcentra, voorzieningen, werkplaatsen, voetbalvelden, sporthallen zijn omheind met hoge hekken en prikkeldraad. Veel prikkeldraad. Dubbele en hoge hekken. Achter de hekken de hulpverlening en voor de hekken de mensen. Leven met prikkeldraad.
De mensen zijn super vriendelijk, gastvrij en nodigen ons uit in hun cabines. Verzorgd. Schoon, nauwelijks meubilair, wat kleden en matrassen op de grond. We?krijgen koffie met een vleugje kardemom, zoete thee en water aangeboden, We eten samen.
Het zijn van die cabines die in Nederland een aannemer gebruikt op de bouwplaats. Hier is het een huis. Soms voor families van drie of vier generaties, veel alleenstaande moeders. Vijf, zes, zeven mensen in een cabine. Vaak al vijf jaar lang. Een persoon heeft hier, volgens de humanitaire norm, recht op 3,5 vierkante meter.
In een winkeltje eten we met zijn twee?n broodjes falafel en we drinken er zoete thee bij. We rekenen 1.20 dan Dinar (JD) af. Dat is 1.50 Euro
De goedkoopste fles wijn in Amman kost bij de slijterij 12JOD (E16) en in een restaurant minimaal 19JOD. Proost!
Er is van alles te koop in de winkelstraten waarvan er ??n de Champs-?lys?es wordt genoemd. Alles is er te koop. Er wordt levendig gehandeld met de omgeving van het kamp. Het lijkt een open maatschappij.
Het kamp wordt bewaakt door een twintigtal pantserwagens van de politie die radiaal rond het kamp zijn opgesteld. Een aarden wal omringt het kamp als een middeleeuwse stad. De drie toegangen zijn een soort grensposten met road-blocks, slagbomen, militairen. (ik mag er geen foto?s van maken) Zonder een permit kom je er niet in. Het beeld op Google Maps spreekt boekdelen. Het kamp is een enclave in haar omgeving.?Veiligheid is primair voor de Jordaanse overheid. IS strijders worden onverbiddelijk het land uitgezet. En dan niet alleen de man maar zijn hele gezin met vrouw en kinderen. Terugkomen is geen optie. Ik maak mij geen illusie maar de veiligheidsdiensten luisteren in het kamp alles af: elk telefoongesprekje en elke e-mail.
De leefomgeving van de mensen is primitief zoals je van de foto?s af kan lezen. De cabines zijn simpele, rudimentaire constructies die amper ge?soleerd zijn tegen koude en of warmte. Low Tech.
De mensen zijn geregistreerd met een barcode en hun gegevens zijn oproepbaar met speciaal ontwikkelde apps. Zij betalen bij de supermarkt met irisscan. Het hele kamp is in kaart gebracht met een geavanceerd GIS (Global Information System) en een tiental jongeren is opgeleid om met apps en digitale techniek de verandering in het kamp in kaart te brengen. ?Low Tech Meets High Tech?.
Jordani?. Volgens de laatste volkstelling gehouden in 2015 wonen er in Jordani? circa 1,3 miljoen Syrische vluchtelingen op een bevolking van circa 7 miljoen. Za?atari, met 80.000 inwoners is niet eens zo groot. Er wordt in het land veel over gesproken en de Jordani?rs maken zich terecht zorgen. want deze enorme hoeveelheid extra mensen heeft invloed op ongeveer van alles wat er in dit land gebeurd. Toch is de sfeer altijd vriendelijk en begripvol en de kranten blijven zakelijk. Een snelle opsomming: de prijzen stijgen, er is werkeloosheid, wonen is duur, de drink watervoorziening staat onder druk, afval is een groot probleem, het land moet veel importeren, onderwijs is nog onvoldoende gereorganiseerd en de scholen draaien in ploegendiensten: s? morgens de jongens en s? middags de meisjes. Ik kan doorgaan.
Nederland. Nederland heeft sinds de start van de crisis circa 32.000 Syri?rs opgenomen. 32.000 Syri?rs merk je niet in een land van 17 miljoen mensen. 30.000 extra mensen hebben geen negatieve invloed op de economie, de werkgelegenheid, de gezondheidszorg. Dat ontwricht het onderwijssysteem niet of de rijkdom van ons land. De discussie, het geklaag en het gemor erover is echter niet van de lucht, het politieke debat wordt er door verstoord en de verkiezingen zijn er zwaar be?nvloed.
Ik worstel door.