Werken in het Za?atari vluchtelingenkamp is en blijft, ook na twee maanden, dagelijks fascinerend. In mijn vorige post worstelde ik met de beelden die het kamp bij mij oproept. Ik was benieuwd hoe anderen het kamp beleven en ik had een mooi gesprek met medewerkers van de unit communicatie en externe relaties. Ik vroeg hun wat zij van het kamp vinden. Uniek was het antwoord en het antwoord was vooral positief.
Het Za?atari kamp is uniek omdat de infrastructuur voor een groot gedeelte is aangelegd en over een paar jaar zijn alle ca. 25.000 cabines en voorzieningen in het kamp aangesloten op een waterleidingnet en een rioleringssysteem. Veel andere kampen in de wereld hebben dat niet.
Het kamp is uniek omdat alle cabines in het kamp zijn aangesloten op een elektriciteitsnet er wordt acht uur per dag stroom geleverd: tussen vijf uur s ?middags en een uur s ?nachts. Daarna wordt het aardedonker.
Op dit moment wordt er een zonne-energiecentrale aangelegd met hulp van het Duitse investeringsfonds AfW. De centrale wordt 18 MW groot en gaat de elektra leveren voor het hele kamp voor circa 10 uur per dag.
In het kamp wordt al het afval gescheiden opgehaald: een droog deel en een nat deel. Het droge deel, zoals metalen, plastics, papier en karton wordt in de Waste Separation Plant verder gescheiden zodat het verkocht kan worden. Het gft afval wordt nog gestort maar er ligt een plan dit afval te composteren of te vergassen om elektriciteit op te wekken.
Om het project van afvalscheiding bij de bevolking bekend te maken zijn een groot aantal vrouwen opgeleid om dit aan andere vrouwen in heel het kamp uit te leggen. Op alle scholen in het kamp hebben de leerlingen geleerd waarom dit zo belangrijk is en hoe het werkt. Zo was men in staat binnen een jaar een werkend afvalscheidingssysteem op te zetten. Dit is mede uniek omdat in de omliggende gemeentes al het afval nog naar de stort wordt gebracht.
Het kamp is uniek omdat in alle 12 districten in het kamp goed werkende community centers zijn gebouw. In een community center is een bibliotheek, een kinderspeelplaats, kinderopvang, naschoolse opvang, worden mensen geholpen met het invullen van documenten, kunnen mensen terecht met klachten. Ook worden er twee wekelijks discussie avonden gehouden met de bevolking over diverse belangrijke thema?s zoals onderwijs, gezondheidszorg, de openbare ruimte of veiligheid. De bewoners dragen zelf de discussie onderwerpen aan.
In het kamp hadden we deze week een rondleiding in een opleidingscentrum van NRC. Daar worden jonge mensen tussen de 18 en 33 opgeleid in las-techniek en timmeren. Er is een naaiatelier en er is een cursus JAVA computertaal. Honderden aanmeldingen zijn er als de cursussen starten.
Het kamp is uniek omdat het deels asfaltwegen heeft en twee busdiensten die door het kamp zigzaggen. De busdiensten worden gerund door de twee supermarkten die hun klanten zo kunnen bereiken. Een ritje met de bus is gratis en een belevenis. Niet alleen voor mij maar ook voor mijn medereizigers. ?Wat doe die gast in onze bus??.
Het kamp is uniek omdat Syri?rs ondernemende mensen zijn. Ik schreef er al eerder over. Er zijn meer dan 3.000 winkels en werkplaatsen in het kamp. Het is een informele economie waar ? zoals ik ergens las – meer dan 25 miljoen JOD per jaar wordt omgezet. Uniek is ook dat deze economie nog informeel is. Dit veranderen naar een formele economie is wat mij betreft een van de uitdagingen voor de toekomst. Zeker nu ik meer en meer hoor en begrijp dat het kamp wellicht nog lang blijft bestaan.