Het afgelopen jaar, 2011, werd gekenmerkt door de gevolgen van de ene, en de start van de volgende economische crisis. Het heeft de allerbelangrijkste opgave van deze eeuw: ?de zoektocht naar de duurzame samenleving?, naar de achtergrond gedreven. Of toch niet?
Vanwege de klimaatdiscussie, de grondstoffendiscussie en de enorme vervuiling van het milieu in de opkomende economie?n werd in het begin van dit decennium de politieke agenda gekenmerkt door grote CO2 ambities. Politici van landen en steden buitelden over elkaar heen om hun doelstellingen kenbaar te maken. Tientallen procenten CO2 zouden zij gaan verminderen. En ook al zijn de doeljaren 2020, 2025 of 2030 nog ver weg, een ding wordt zichtbaar: ?de doelstellingen zullen niet worden gehaald?.
U denkt: ?dat is een zure uitspraak!? En ik geef u geen ongelijk, terwijl ik toch denk dat ik gelijk ga krijgen! Er zijn veel redenen en ik noem er drie:
Ten eerste zijn de oplossingen voor de geschetste milieu-en klimaatproblemen uitermate complex en ingewikkeld. De oplossingen komen niet vanzelf. En als de wens voor een duurzame wereld niet vanuit ons hart wordt verlangd, komt die er niet. Vanwege de enorme omvang en complexiteit zouden we er dagelijks en in alle sectoren van de maatschappij mee bezig moeten zijn. Dat gebeurt niet of onvoldoende.
Ten tweede is het ons, ook in de jaren dat we druk bezig waren met programma?s die de energiewereld zouden veranderen, niet gelukt de uitstoot van koolzuurgas te verlagen. Nee!, mondiaal, maar ook in de meeste westerse landen, bleef de fossiele energieconsumptie stijgen. Zelfs tijdens de huidige crisis!
Ten derde. De rede hiervoor is het economische systeem zelf. Dat systeem ligt nu aan beademing terwijl aan de ziekte niet veel wordt gedaan. Korte termijn winstgerichtheid en excessieve bonussen zijn de belangrijke oorzaken van het ontstaan van de huidige crisis. Dat is niet veranderd. Het zal met de duurzaamheid daarom niet beter worden als de oude economie weer gaat draaien. We zijn bezig een niet duurzame basis, de economie, aan de praat te houden.
Is er reden tot verdriet? Nee! Ik zie bijzondere ontwikkelingen. Ten eerste heeft China op de afgelopen klimaatconferentie in Durban een opmerkelijk standpunt ingenomen. Ook China wil afspraken gaan maken over het klimaat. Dit bericht las ik in het NRC van zaterdag 17 december. Opmerkelijk? Vanwege de enorme vervuiling in dat land nemen de klachten van de burgers in het land exponentieel toe. Via de Chinese variant van twitter, Weibo komt het volk in opstand tegen de enorme lucht, water en bodemvervuiling in het land. Nu de ergste armoede achter de rug is gaan ook Chinezen verlangen naar een schone wereld, waar het gezond leven is voor jezelf en voor je kinderen.
Ten tweede zie ik een omwenteling bij burgers en bedrijven. Gezond eten, biologische producten, slow food of seizoeneten zijn nog nooit zo populair geweest. Dit komt doordat we hier als burger invloed op hebben. Anders dan op de ongrijpbare energiewereld of vastgoed wereld. Door duurzaam eten te kopen kiezen we met onze vork en bedrijven als Unilever begrijpen dat. De CEO stelt dat het systeem van kwartaalcijfers die de aandeelhouders en de beurs verlangen fnuikend zijn voor duurzame lange termijnbesluiten en alleen kortzichtig winstbejag dienen. Ook hij onderkent dat onze huidige economische conventies niet leiden tot duurzame oplossingen.
Waar is de duurzaamheid? De duurzaamheid is uit de westerse politiek verdwenen. Dat is teleurstellend en economisch dom. De duurzame agenda schuift naar China en de opkomende economie?n, en in het westen naar de maatschappij en de bedrijven. Nu nog de goede politici kiezen in de volgende ronde.
deze blog = ook geplaatst op Duurzaam Vastgoed: klik